NGUYÊN TẮC TẬP TRUNG DÂN CHỦ
NGUYÊN TẮC TẬP TRUNG DÂN CHỦ
Nguyên tắc Tập trung-Dân chủ là tư tưởng cốt lõi của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc vận hành bộ máy Nhà nước từ Trung ương đến địa phương, đã được đưa vào Điều 6-Hiến pháp 92
Tập trung-Dân chủ là: thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tập thể. Theo Hồ Chí Minh, Dân chủ là tập thể lãnh đạo, Tập trung là cá nhân phụ trách;Dân chủ và Tập trung luôn phải đi đôi với nhau; nếu chỉ thực hiện Dân chủ, nhưng lại thiếu chú trọng đến Tập trung thì sẽ dẫn đến Dân chủ quá trớn, sinh ra loạn; nếu chỉ vận dụng Tập trung, nhưng thiếu Dân chủ thì sẽ dẫn đến bao biện, độc đoán
Theo đó, Tập trung là việc dồn quyền và trách nhiệm cho một người hoặc một nhóm người;Dân chủ là việc phải tham khảo ý kiến, phải đưa ra bàn bạc, thảo luận trước tập thể, trước khi ra nghị quyết, ban hành một quyết định, kế hoạch, chủ trương chính sách. Cá nhân người lãnh đạo là người có quyền quyết định và chịu trách nhiệm về mọi vấn đề, sau khi đã tham khảo ý kiến của tập thể. Sau khi đưa ra bàn bạc một vấn đề, nếu cá nhân người lãnh đạo xét thấy ý kiến của tập thể không thoả đáng, chưa hợp pháp chính đáng thì phải mạnh dạn phủ quyết, chịu trách nhiệm về việc phủ quyết đó, và phân tích cho tập thể thấy cái chưa đạt của họ! Như vậy, để vận dụng được nguyên tắc này, người lãnh đạo vừa phải hội đủ cái tâm cái tầm, vừa phải có bản lĩnh chịu trách nhiệm. Nguyên tắc này hết sức chặt chẽ và mang nặng tính khoa học, vì rằng có rất nhiều khi một người nhìn thấu mà cả ức triệu người không nhìn thấy, vì rằng tập thể thường là a dua và theo tâm lí lây lan là chính. Theo Hồ Chí Minh, trước khi quyết định một vấn đề phải đưa ra bàn bạc trước tập thể, sau đó nghị quyết theo đa số, rồi giao cho cá nhân phụ trách và phải chịu trách nhiệm trước tập thể về vấn đề đó. Vậy thì khi tập thể giao cho cá nhân phụ trách, cá nhân đó phải có tầm nhìn ngang bằng hoặc cao hơn tập thể thì mới đảm đương nỗi công việc, chứ lãnh đạo mà non tay thì không thể, vì đối với họ nguyên tắc này như là con dao hai lưỡi
Thế nhưng trên thực tế rất ít người vận dụng thành công nguyên tắc ấy, đa phần chỉ quen vận dụng một vế, hoặc là Dân chủ, hoặc là Tập trung. Nếu chỉ vận dụng Dân chủ thì vừa phủi bỏ được trách nhiệm cá nhân, đun đẩy trách nhiệm cho tập thể, vừa khỏi phải đau đầu nát óc suy nghĩ. Những người chỉ làm theo vế này, chắc hẳn là người biếng nhác nghiên cứu, học hành chắp vá, kiến thức chẳng bao nhiêu, nên cứ đổ lỗi cho tập thể, cho bộ phận tham mưu là phủi tay đưởc rồi. Còn với những người quen theo thói bảo thủ, gia trưởng, đặt thành tích cá nhân lên trên thành tích tập thể thì họ chỉ vận dụng một vế Tập trung mà thôi, khỏi bàn bạc, khỏi thảo luận, đau đầu nhức óc, có chăng thì cũng chỉ là bôi trơn bề ngoài, chứ họ đã quyết trong đầu từ lâu rồi
Cả hai cách làm không biện chứng, và trái ngược hoàn toàn với Tư tưởng Hồ Chí Minh ấy, chính là nguyên nhân sâu xa đã gieo hạt giống cho tiêu cực nảy mầm đâm chồi: tham nhũng, hách dịch, cửa quyền, quan liêu, chạy chọt, xin xỏ, và ngồi nhầm ghế,...
Và nữa, đã đưa vào Hiến pháp:cấp dưới phục tùng cấp trên, nhưng cấp dưới vẫn ngang nhiên không nghe lời cấp trên, vẫn cứ trễ nãi, nếu không nhắc thì quên luôn, thậm chí còn chống đối, nhưng chẳng bị sao cả. Vậy thì, phải chăng tư tưởng của Bác và Luật là để bôi son trát phấn, chứ không đi vào cuộc sống!
Cũng vì cách vận hành chệch hướng, cố tình làm trái ấy, nên trên thực tế còn tồn tại một sự thật hiển nhiên đến vô cùng là trớ trêu, ngược ngạo, rằng:Thẩm phán phải tuyên theo đa số, Hội thẩm nhân dân có quyền ngang với thẩm phán. Cũng bởi cách làm ấy, nên nhiều khi các thẩm phán phải dở khóc dở cười. Nếu bản án, quyết định đúng theo pháp luật thì chẳng sao, nhưng nếu có vấn đề gì thì đương nhiên thẩm phán phải lãnh đạn. Có những Hội thẩm nhân dân chẳng được học hành bao nhiêu, không biết mô tê răng rứa gì về pháp luật cả mà vẫn nghiễm nhiên là Hội thẩm và có quyền ngang với Thẩm phán, nhưng lại không phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, nếu bản án, quyết định sai! Nghĩ mà buồn cười và phi lí thật, trong khi Pháp chế XHCN là:quyền lợi và nghĩa vụ phải ngang bằng nhau! Mong sao cái năm Tý này sẽ đi dúng hướng theo kim chỉ nam đã định!
4 Góp ý:
Gởi góp ý mới
<< Trở về