Tiên Dung - Chử Đồng Tử - Một lễ hội tình yêu

Thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất Dạ Trạch (xã Dạ Trạch, Châu Giang, Hưng Yên) một cảnh quan thật kỳ thú. Nơi đây dòng sông uốn lượn, hiền hoà chảy, ôm lấy dải cát trắng trải dài. Những nương ngô, lau sậy xanh ngát... Vào mùa xuân, mây trời sông nước, cảnh làng quê yên bình như tǎng thêm cảnh hữu tình làm đắm say lòng người.

Từ xa xưa cứ vào ngày 14/2 (âm lịch) người dân trong vùng, trai thanh, gái tú theo những triền đê đổ về. Những dòng người khǎn áo đủ màu sắc hướng về đền Dạ Trạch có lá cờ đại tung bay trước gió. ấy là nơi diễn ra lễ hội của tình yêu và hạnh phúc. Người đến với hội, dù trẻ trung hay có tuổi cùng phấp phỏng: Cô gái nào sẽ gặp Chử Đồng Tử? Chàng trai nào sẽ gặp My Nương Tiên Dung trong ngày hội, giữa chốn phong thuỷ hữu tình là đây. Chuyện kể rằng: Đời Vua Hùng thứ 18, Người sinh hạ nàng công chúa xinh đẹp như tiên sa, đặt tên là Tiên Dung. Nàng thích du ngoạn. Một ngày vào cuối tiết xuân, nắng ấm, nàng cùng đoàn thuyền du xuân trên dòng sông Cái. đến bãi Tự Nhiên, nàng sững sờ trước vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ, kỳ thúc. Nàng sai thị tỳ quây màn trên dải cát trắng mịn. Nàng tắm. Những dòng nước xối trên cát. Nàng bỗng thất kinh, thấy hiện ra một chàng lực điền, trẻ trung không một tấm khố che thân. Chàng trai sợ hãi làm nàng bình tâm hỏi han sự tình. Chàng cho biết, mình mồ côi cha mẹ phải làm nghề đánh dậm, sống qua ngày...

Thấy đoàn thuyền cờ xí rợp trời, chàng sợ, vùi mình xuống cát. Không ngờ đó là nơi công chúa quây màn tắm.

Nàng nghĩ "Ta đã nguyện không lấy chồng, nay gặp cảnh này âu cũng là duyên trời định". Nàng mời chàng xuống thuyền, mở tiệc ǎn mừng, kết duyên chồng vợ. Từ ấy, nàng công chúa xinh đẹp ở lại vùng đất bãi với chồng sinh sống, làm dâu đất Dạ Trạch. Tương truyền, vợ chồng nàng nhờ được truyền phép lạ đã giúp dân trong vùng qua cơn hạn hán, dịch bệnh... Đầm Dạ Trạch, rộng mênh mông, trong xanh là dấu tích toà lâu đài xưa của vợ chồng nàng, biến mất sau một tiếng nổ vang trời trong đêm (Dạ Trạch Hoá và đầm Nhất Dạ)... Dân trong vùng lập đền thờ Chử Đồng Tử và Tiên Dung... Mở hội vào trung tuần tháng 2 âm lịch hàng nǎm.

Từ xa xưa, lễ hội đã sống động một vùng xuân. Với các nghi lễ rước nước, rước gậy và nón thần. Đi đầu đám rước là con rồng lớn rộng vài chục thước uốn lượn theo nhịp trống hội. Nơi bãi Tiên Dung tắm, bên kia sông, cờ xí rợp trời. Các cụ bô lão kể, có nǎm tới hàng chục vạn người dân đổ về đứng dọc hai bên bờ sông, chờ đợi xem mấy chục chiếc thuyền cắm cờ xí bơi ra giữa dòng sông làm nghi lễ lấy nước. Bình nước lấy giữa dòng được phủ vải điều, rước về đến làm nghi lễ dâng hương. Sau nghi lễ long trọng này, điệu múa Tiên do các thiếu nữ tuổi cập kê, rèn luyện công phu trình diễn. Các cô gái được chọn lựa kỹ càng, xinh đẹp đến mê hồn, mang trên mình những dải lụa hồng. Trên vai những "cô tiên" là hai bầu nước, đầu đội đĩa trầu cau, múa uyển chuyển, khéo léo, trong tiếng nhạc sinh tiền rộn rã, như thực, như mơ, hút hồn người dự hội.

Dòng người trẩy hội, khi cụm lại, khi toả ra cùng những trò chơi dân gian diễn ra náo nhiệt. Múa sư tử, vật, võ, bắt vịt, múa gậy. Các bậc cao niên, cơ bắp vồng lên mạnh mẽ và điêu luyện như trai tráng, đấu gậy và vật võ. Các cô thôn nữ duyên dáng, nhí nhảnh múa quanh hồ nước hình móng rồng trước cửa đền...

Khách trẩy hội, còn nấn ná đến ngày hôm sau để chứng kiến lễ rước Thánh du ngoạn. Những cỗ kiệu Thánh có dóng áo ngự bào, mũ hia với đoàn người hội rước, trǎm sắc màu vòng qua khu đầm Nhất Dạ. Đám rước dừng lại nơi lâu đài thành quách cũ của Tiên Dung - Đồng Tử. Nước Đầm rộng, trong vắt tận đáy nhìn rõ từng đám rong "tóc tiên" rập rờn với sóng. Các cụ già trong vùng luôn nói rằng đó là tóc của Tiên Dung. Khi về trời nàng vẫn lưu luyến đất Dạ Trạch quê chồng gửi lại đây lọn tóc mây của nàng...

Ừ nhỉ, cái thuần phong mỹ tục của người Việt Nam ta cao sáng lắm. Dòng người về dự lễ hội "Valentine" Phương Đông này đều ra nhận thông điệp của tổ tiên: Tình yêu bất chấp mọi ràng buộc đẳng cấp, giàu nghèo, sang hèn... thật đáng cho những Tiên Dung cùng Chử Đồng Tử ngày nay ngẫm ngợi!.

Quê mình đẹp lắm, khi nào có dịp mời các bạn về thăm.