Cái lý của người Mông
Slogan: Cái lý của người Mông là cái lý có chân. Tức là cái lý của người
Mông luôn đúng. Chân là chân lý mà)
Từ ngày vào Biên phòng, tiếp xúc với đồng bào dân tộc thì mình vẫn ấn tượng nhất với đồng bào người H’Mông. Được nghe rất nhiều chuyện về họ. Mình sợ một ngày nào đó mọi người sẽ quên, nên mình lưu lại coi như là “bảo tồn một nét văn hoá của người H’Mông vậy.
Tiền mới- tiền cũ
Năm 1986 (hình như thế vì người viết hồi đấy còn bé quá, hỏi các cô thì chả ai nhớ, cứ mang máng thế. Thôi thì đành thế) Nhà nước ta có chủ trương đổi tiền cũ (tiền đồng hồi ấy, nhớ có tờ bé bé, tím tím, có tờ to to, xanh xanh... Chuyên đi mua kẹo dồi mà. Thứ kẹo lớp ngoài bằng bột cứng, ngọt lịm bên trong là lạc. Ngon tuyệt). Nhà nhà, người người đi đổi tiền cũ lấy tiền mới. ở cửa hàng ngoại thương, công ty cấp 3 (những cái tên này đã đi vào dĩ vãng) cũng dán rất nhiều thông báo: “Đề nghị bà con mang tiền cũ đến Ngân hàng đổi tiền mới”.
Vào năm 1990, tức là 4 năm sau, một bác người H’Mông xuống cửa hàng ngoại thương huyện Mai Châu (quê tớ đấy, bố tớ làm ở đấy mà nên thứ chủ nhật tớ hay bám càng bố ra đó kiếm chác mấy cái kẹo dồi) mua 2 lít dầu hoả (lúc đó vẫn thắp điện bằng đèn dầu mà, dù quê tớ có hẳn Nhà máy thủy điện có công suất lớn nhất Đông Nam á nhé). Bác ấy tiến vào chỗ cô bán hàng:
- Bán cho mình 2 lít dầu đê.
Cô bán hàng chuẩn bị lấy chồng nên niềm nở lắm. Tay đong dầu, miệng cười tíu tít. Xong. Bác H’Mông nhà mình đưa ra một tập vẫn còn nguyên sê ri tờ nhỏ nhỏ, tím tím trả cho cô bán hàng. Cô hàng giẫy nảy:
- ấy bác ơi! Đây là tiền cũ rồi. Giờ người ta mua bằng tiền mới cơ.
Bác H’Mông nhà ta chả hiểu ra làm sao. Cô hàng thì cứ mới, mới, cũ cũ. Phát khùng, bác ấy hỏi như quát:
- Thế mình hỏi cô: Tiền này ngân hàng phát còn nguyên sê ri thế này, mình lấy về cất vào ống treo lên gác bếp chưa mang ra tiêu lần nào. Vậy mà đã cũ rồi ư?Cô hàng bó tay, khóc tức tưởi chạy đi tìm cửa hàng trưởng.
Mất tiền thì phải ăn thôi
Cũng tại cửa hàng ngoại thương bố tớ làm việc. Cũng vào một ngày chủ nhật nọ, cũng bác H’Mông tiền cũ, tiềm mới ấy nhưng lần này bác đã dùng tiền mới rồi chứ không dùng tiền mới kia nữa tiến vào cửa hàng.
- Cho mình cái bánh xà phòng đê
Cô bán hàng phấn khởi lắm. Phấn khởi vì bán được hàng, vì bác H’Mông không làm khó chuyện tiền mới nữa. Bác H’Mông trả tiền vui vẻ cầm bánh xà phòng ra ngoài hiên đứng. Một lúc sau, cô hàng ra ngoài có việc thấy bác nhà ta cau mày nhai cái gì đấy. Liền hỏi:
- Bác ăn cái gì đấy.
- Mình ăn bánh. - Bánh gì mà vừa nhai vừa khó chịu thế?
- Bánh xà phòng cô vừa bán cho mình đấy.
- Sao lại ăn bánh xà phòng?
- Bánh thì không để ăn thì để làm gì? Chả ngon tí nào, vừa nhai vừa ra bọt. Mất tiền phải ăn thôi.
Mình bán con Kinh thôi!
Tớ đi học được phiếu bé ngoan. Bố quyết định thưởng cho tớ 1 con mèo. Thế là chủ nhật ấy, hai bố con đi chợ. Thấy một bác H’Mông nhà ta có mấy con mèo nhốt trong cái lồng tre. Hai bố con tớ mừng lắm, vì mua của đồng bào bao giờ cũng rẻ hơn mua của người xuôi. Bố tớ hỏi:
- Ây, bán con mèo à?
- Không, mình không bán con mèo, mình bán con Kinh thôi!
Tớ chả hiểu gì cả. Mãi sau này lớn lên, đi bộ đội, lên biên giới mới biết: người H’Mông trước đây gọi là người Mèo. Thì chả có bài hát “Người Mèo ơn Đảng” là gì.
Xe con – xe mẹ
Các bác người H’Mông ở quê tớ ngày trước không có xe máy phi vèo vèo như bây giờ đâu mà phương tiện của các bác ấy là đôi chân để đi bộ. Nhà nào tươm thì có con ngựa để cưỡi. Bởi vậy mà con ngựa quý lắm. Một lần bác H’Mông tiền cũ, tiền mới ấy mang ngựa đi chợ. Đang đi ngoài đường, chiếc xe u oát đâm vào con ngựa khiến nó lăn ra chết. Bác nhà ta nhảy lên:
- Con xe của mày đâm chết con ngựa của tao rồi. Bắt đền đi.
Chú bộ đội (về sau này tớ mới biết là bộ đội Biên phòng) chạy xuống. Con ngựa chết thật nhưng tiền đâu mà đền. Mà thế nào cũng bị tính kiểu: một con ngựa này để ra được bao nhiêu con ngựa con, bao nhiêu con ngựa con đẻ được bao nhiêu con ngựa con nữa Cứ thế, cứ thế thì có núi vàng cũng không đền được đâu. Bỗng anh ấy nói:
- Được tao đền cho mày 2 triệu. Nhưng con ngựa của mày cũng làm con xe của tao chết rồi. Đền cho tao đi. Con xe của tao 10 triệu.
Bác nhà ta méo mặt. 10 triệu? Lấy đâu ra. Thế là bác ấy giả vờ đi chỗ khác. Anh bộ đội nhà ta thấy bác ấy đi khuất liền trèo lên xe và phóng thẳng. Bác nhà ta thấy thế tức lắm nhưng chiếc xe chạy mất rồi. Bỗng từ xa, một chiếc xe ca trở khách đi tới. Bác ấy cùng với mấy người thanh niên ở bản liền chặt lại:
- Bắt đền ngựa tao đi. Nó chết rồi.
Anh phụ xe chạy xuống, gân cổ:
- Nhưng xe tao có đâm chết ngựa mày đâu mà bắt đền?
Mọi người nhao nhao:
- Xe mày không đâm, nhưng xe con đâm, xe mày to, là xe mẹ. “Con dại, cái mang”, mày phải bắt đền, bắt đền.
Thế mà cuối cùng chiếc xe ca ấy phải đền thật. Nhưng chỉ đền 500 nghìn thôi.
(còn nữa)
|
11 Góp ý:
cám ơm lời khen bạn tặng thơtôi.Đã một thời, mình đóng quân ở phương Bắc,đồng bào dân tộc hiền như đếm, cái bụng yêu bộ đọi...là những kỉ niêm không bao giờ quên...hì hì,mình súyt là rể nơi đó ...Mình gửi bài thơ của góp vui.Chúc bạn khoẻ vui.
CHUYỆN TÌNH CỦA LÍNH
Một ngày
Trời nắng cháy
Đơn vị tôi chuyển quân
Lính từng đoàn,từng đoàn
Vào xóm núi miền biên
Các mẹ
Các em
Các cô sơn nữ
Ùa ra đón bọn tôi
Các mẹ cười
Các bé reo cười
Các cô gái không cười?
Bởi đôi môi
Nằm trong khăn che mặt
Hở hai con mắt
Mắt cười rất tươi
Lò than rực hồng
Khoai nướng nức hương
Mẹ đưa khoai
Em dúi đưa khoai
Suýt xoa thổi nóng
Tiếng cười gọi trăng…
Chuyện vui khuya dụi lửa tàn
Lạnh tanh, ấm lại rượu nồng trong ta
Vầng trăng bẽn lẽn hiện ra
Rạng ngời thánh thiện như hoa say lòng
Chân di, gấu áo vặn cong
Chộp tay kéo chạy gót hồng anh theo
Xa chưa? tim nhẩy trống reo
Ghì cương rủn ngã gieo vào trăng tan.
Sáng ra
Biết mất
Quân hàm
Kinh hoàng, một vạt ngô đồng xác xơ
Quân hàm nhặt, thấy khăn tơ
Thắm hồng
Hôm qua voi phá ngô đồng…
----------------------------------
THƠ TÔI.
Gởi góp ý mới
<< Trở về